De pen machtiger dan het zwaard? Hoeveel is het gesproken woord dan wel niet waard?
Overdenking: De ‘winst’ van de dreiging van terrorisme is dat goed en kwaad ons weer opnieuw stof tot nadenken geeft. Ooit waren er zaken als onderwijs en cultuur om het beest in ons om te vormen tot betere wezens (wat dat ook mag zijn) en leerden onze mening te funderen en zo ons gedrag te beïnvloeden. Helaas lijkt het er soms op dat na 2000 jaar ‘de verheffing van de mensheid’ eindigt met iets als ‘ik mag zeggen wat ik wil’, hoe stom of kwetsend ook.
Wat mij betreft maak ik me -vanuit mijn veilige stoel- zorgen over mensen die zonder een échte mening gillen over hun recht op vrije meningsuiting. Holle vaten klinken het hardst….
Maar gelukkig zijn er ook (altijd) verhalen en vertellers die laten zien hoe het leven écht in elkaar zit. Soms door gebruik van metaforen, soms door het hervertellen van gebeurtenissen, door anekdotes, soms als leerverhalen of zelfs moralistisch of manipulerend; maar altijd richting geven aan gedrag van luisteraars. Ze maken hun publiek deel van andere werkelijkheden en gaan zo tunnelvisies te lijf.
Een goede verteller weet wat zijn luisteraars verstaan en vooral wat ze niet willen horen of emotioneel niet aankunnen. Waar de waarheid is soms te pijnlijk maar kan wel verpakt worden in bij voorbeeld een sprookjes. Of in verhalen over een gek die wijs blijkt te zijn en misschien wel net is als wijzelf. Voor sommigen zijn die ‘fabeltjes’ onzin, anderen verstaan de een diepe waarde op het moment dat daar voor staat.
Het ambacht van de vertellers is uniek. Hun stem is nu meer dan nodig. Naast dialogen, discussies en meningsverschillen zijn er stemmen van levende mensen nodig die ons hart weten te raken. Juist in de tijd van verkilling en verharding.
En als het gaat om die o zo belangrijke westerse waarden laten we dan daar elkaar ook maar eens over aanspreken. Ik merk hoe die steeds meer worden vertrapt. Denk aan de zorg, privacy schendingen en dergelijke. Dan is het eerder een aanbidden van ónze god waarin alles om de economie draait. Dus de kritiek dat we in een decadentie, goddeloze egoïstische samenleving zitten kunnen we ons wel aantrekken. Die waarden verstevigen is onze kracht! Laten we gewoon onze mond open doen en elkaar opnieuw vertellen over onze westerse dromen.
Ter illustratie over de actualiteit in Turkije (waar op dit moment journalisten vervolgd worden omdat ze Carlie Hebdo afbeeldingen publiceerden). Uit mijn eerste boek (1991, Ankh Hermes; ISBN 90-202-5087-6, pag 37):
“van oudsher was in Turkije de sprookjesverteller de enige sterveling die ongestraft kritiek mocht uitoefenen. Wat heimelijk in het volk leefde, kwam door zijn mond tot uiting: hij hulde het in het gewaad van een sprookje. Sultans en vizier hield hij een spiegel voor, rijken en machtigen durfde hij het betrekkelijke en verachtelijke van hun positie duiden, hij liet ondubbelzinnig blijken wat het volk van hen dacht. Sprookjesvertellers werden dan ook door machthebbers gevreesd en in tijden van onrust hield men hen zorgvuldig in omheinde bewaakte kampen gevangen, tot er weer vrede heerste”. aldus Elsa van Kamphoevener.
Kortom: missen we niet een minstreel die op het Binnenhof de machthebbers eens herinnert aan hun eigen idealen en hoe ze aan de macht zijn gekomen?
Welke verhalen hebben politici nodig bij de (a.s.) verkiezingen? Wie het weet mag het zeggen… nee, MOET het zeggen!
Dan leven we samen nog lang en gelukkig….
